Avrupa'da ortaya çıkan ve modern Çağın temellerinin atılmasına Sebep olarak görülen sanayi devrimi, ya da diğer adıyla endüstri devrimi, ilk olarak İngiltere'de ortaya çıkmış, 1763'te James Watt'ın buhar gücüyle çalışan makineyi icat etmesiyle başlamıştır.
Sanayi devrimi ile birlikte toplumlarda işgücü atmış ve modernleşme sağlanmıştır. İngiltere'de ortaya çıkmasının ardından Amerika ve Japonya'ya yayılan sanayi devrimi, Kapitalizm ve işçi Sınıfı gibi kavramları oluşturmuştur.
SANAYİ DEVRİMİNİN SEBEPLERİ
Sanayi Devrimini ortaya çıkaran sebeplerin incelersek, Avrupa'yı kasıp kavuran veba salgını bunlardan biri diyebiliriz. Çünkü veba salgınının ardından özellikle 16. yüzyılda Avrupa nüfusu hızlı bir artış sergilemiştir.Tarımsal gelişmelerde yaşanan değişimler nedeniyle kentlere büyük bir insan göçü yaşanmıştır.
Sömürgeleşme, Sanayi Devriminin en önemli adımlarından biri olmuştur. Çünkü sömürge devletlerinden çok sayıda hammadde gelmekte ve bu da özellikle lüks maddelerin, halk tarafından kolayca elde edilmesine olanak sağlamıştır. Bankacılık ve sigortacılık sistemlerinin gelişmesi, orta sınıfın zenginleşmeye başlaması, Sanayi Devrimi'nde itici güç olmuştur.
SANAYİ DEVRİMİ NEDEN İNGİLTERE'DE BAŞLADI
Sanayi devrimi neden İngiltere'de başladığına göz atmak gerekirse, uygun şartlar İngiltere'de bulunmaktaydı. Çünkü Hindistan, Fransızlarda yapılan Plessey savaşı sonucunda İngiltere sömürgesi olmuş, bu büyük ülkeden gelen devasa hammaddeler Sanayi Devriminin oluşmasında faktör olmuştur. Ayrıca İngiltere ada ülkesi olması sebebiyle Avrupa'da yaşanan siyasi gelişmeler ve savaşlardan kendisini uzak Tutmuş, O anlamda rahat bir devrimin oluşması sağlanmıştır. Bankacılık ve borsa İngiltere'de çok gelişmiş düzeydeydi. Sömürgeler den gelen devasa altınlar ve değerli madenler sayesinde İngiltere ve Avrupa ülkelerinin elinde oldukça yüksek bir sermaye bulunmaktaydı. Ayrıca Sanayi Devriminin en önemli hammaddeleri olarak Demir ve kömür İngiltere'de bolca bulunmaktaydı.
SANAYİ DEVRİMİNDE YAŞANAN GELİŞMELER
Buharlı makinelerin kullanılmaya başlanmasının ardından sanayi devrimi gerçekleşmiş ve artık dev makineler küçük evlere sığmaz olmuştu. Ardından bu makineler büyük binalara taşındı ve işçiler, bu makineler ile seri üretime geçmeye başladı. Bu da fabrika sisteminin oluşmasını sağlamıştır.
18. yüzyıldan itibaren hızla sanayileşme artmış ve bunun akabinde pekçok yeni buluş yaşanmıştır. Buharlı makineler lokomotif ve gemilere uygulanmış ve mesafeler kısalmıştır. Sömürgelere ulaşma ve ham madde taşınması kolaylaşmıştır.
Ardından telefonun icadı, tarım teknolojisinde yaşanan gelişmeler ve maden çıkarımında yaşanan yenilikler ile sanayi devrimi iyice hız kazanmıştır.
Sanayi devrimi toplumların hızla gelişmesine olanak verirken kapitalizm büyük bir hızla artışa geçmiş ve başını İngiltere'nin çektiği Yeni bir düzen kurulmuştur. Rekabetçilik hızla arttırılmış ve pazar ekonomisi canlanmıştır.
Sanayi devrimi, toplumlara pek çok refah getirirken bunun akabinde götürdüğü oldukça olumsuz gelişmeler de yaşanmıştır. Çünkü Sanayi devrimiyle birlikte artık tekdüze makinelerden fazla emek harcanmadan ustalık gerektirmeyen işler yapılmaktaydı. Bunun akabinde işçi sınıfı doğmuş ve işçi sınıfı üzerinde baskılar giderek artmıştır. Sanayi Devrimi'nin ilk etaplarında Günlük 20 saate kadar çalışma düzeni bulunmaktaydı ve çocuklar ile büyükler arasında işgücü anlamında pek bir fark olmadığından, ezilen Bir Çocuk işçi sınıfı oluşmuştur.
Pek çok Çocuk işçi zor koşullar altında hayatını kaybetmiştir.
Sendikalaşma, grev gibi hakların olmaması sebebiyle işçi sınıfının hakları çiğnenmiş ve Sosyalizm gibi akımların İlerleyen dönemlerde oldukça benimsenmiştir. Karl Marx gibi isimlerin işçi sınıfının sorunlarını öne çıkaran oluşumlarda düşünce akımlarında bulunması sebebiyle Sosyalizm yükselmiştir. Toplumda sınıflar arası farklılıklar ortaya çıkmış, işçi sınıfının talepleri ilk etapta karşılanması da daha sonra ortaya çıkan düşünce akımları ve demokratikleşme süreci ile birlikte iyileşmeler görülmüştür.
SANAYİ DEVRİMİNİN SONUÇLARI
Genel olarak Avrupa'da Sanayi devrimiyle birlikte küçük atölyeler yerini büyük fabrikaları bırakmış, işçi sınıfında büyük bir artış olmuş, sanayi devrimi batının sınıf yapısında değişikliklere sebep olmuştur. Sanayi Devriminin acı sonucu Çocuk işçiler ve sağlıksız çalışma koşullarında yiten binlerce hayat kendini göstermiştir. Köylerden kentlere büyük göçler yaşanmış, sanayi devrimi kentleşmenin ve nüfus artışının önünü açmıştır. Kitle toplumu oluşmuş ve bu nedenle büyükşehirlerde çarpık yapılaşma ortaya çıkmıştır. Bunun akabinde bastırılan işçi sınıfı nedeniyle toplumdasosyalizm gelişmeye ve yükselmeye başlamıştır.
SANAYİ DEVRİMİNİN OSMANLI'YA ETKİLERİ
Sanayi Devriminin Osmanlı'ya etkilerini bakarsak bu gelişmelerden en çok etkilenen imparatorluk Osmanlı olmuştur. Çünkü o zamana kadar Osmanlı, kapitülasyonlar nedeniyle dış devletlerin pazarı haline gelmiş, Osmanlı yaşanan Sanayi devrimine ayak uygulanmaması nedeniyle rekabet edememiştir. Ayrıca Osmanlı'nın batılı devletler gibi sömürge imparatorlukları olmadığı için hammadde konusunda yetersiz kalmış ve akabinde içeride lonca teşkilatının zayıflaması sonucunda üretim azalmıştır. Bu gelişmeler üzerineOsmanlı'da ithalat artmış ve ihracat azalmıştır. Avrupa'dan düşük fiyatta malların girmesi Osmanlı'da el sanatı ürünlerin fazlalığı nedeniyle, düşük ücretli ürünlere yönelim artmış ve el sanatı ürünler değersizleşmiştir. Bunun sonucunda küçük atölyeler kapanmaya başlamış ve işsizlik katlamıştır.Osmanlı'nın dış ticaret dengesi bozulmuş, Faizler ve borç almaları artmış, ekonomi Sanayi devrimiylebirlikte Osmanlı'da kötü bir hale bürünmüştür.
Sanayi devrimi bütün dünyayı kökten önce etkilemiş, bugün hala etkileri devam eden bir makineleşme çağının başlangıcı olmuştur. Sanayi devrimi ile başlayan makineleşme çağının, şimdi yerini dijital Çağa bıraktığı, ancak düzenin değişmediği görülmektedir. Sanayi Devrimi'nin ilk başlarında yaşanan o düzen bugün hala etkisini göstermektedir. Aynı sorunlar sadece değişerek hala yaşandığı ve etkilerinin sürdüğü görülmektedir.
Sanayi devrimi ile birlikte toplumlarda işgücü atmış ve modernleşme sağlanmıştır. İngiltere'de ortaya çıkmasının ardından Amerika ve Japonya'ya yayılan sanayi devrimi, Kapitalizm ve işçi Sınıfı gibi kavramları oluşturmuştur.
SANAYİ DEVRİMİNİN SEBEPLERİ
Sanayi Devrimini ortaya çıkaran sebeplerin incelersek, Avrupa'yı kasıp kavuran veba salgını bunlardan biri diyebiliriz. Çünkü veba salgınının ardından özellikle 16. yüzyılda Avrupa nüfusu hızlı bir artış sergilemiştir.Tarımsal gelişmelerde yaşanan değişimler nedeniyle kentlere büyük bir insan göçü yaşanmıştır.
Sömürgeleşme, Sanayi Devriminin en önemli adımlarından biri olmuştur. Çünkü sömürge devletlerinden çok sayıda hammadde gelmekte ve bu da özellikle lüks maddelerin, halk tarafından kolayca elde edilmesine olanak sağlamıştır. Bankacılık ve sigortacılık sistemlerinin gelişmesi, orta sınıfın zenginleşmeye başlaması, Sanayi Devrimi'nde itici güç olmuştur.
SANAYİ DEVRİMİ NEDEN İNGİLTERE'DE BAŞLADI
Sanayi devrimi neden İngiltere'de başladığına göz atmak gerekirse, uygun şartlar İngiltere'de bulunmaktaydı. Çünkü Hindistan, Fransızlarda yapılan Plessey savaşı sonucunda İngiltere sömürgesi olmuş, bu büyük ülkeden gelen devasa hammaddeler Sanayi Devriminin oluşmasında faktör olmuştur. Ayrıca İngiltere ada ülkesi olması sebebiyle Avrupa'da yaşanan siyasi gelişmeler ve savaşlardan kendisini uzak Tutmuş, O anlamda rahat bir devrimin oluşması sağlanmıştır. Bankacılık ve borsa İngiltere'de çok gelişmiş düzeydeydi. Sömürgeler den gelen devasa altınlar ve değerli madenler sayesinde İngiltere ve Avrupa ülkelerinin elinde oldukça yüksek bir sermaye bulunmaktaydı. Ayrıca Sanayi Devriminin en önemli hammaddeleri olarak Demir ve kömür İngiltere'de bolca bulunmaktaydı.
SANAYİ DEVRİMİNDE YAŞANAN GELİŞMELER
Buharlı makinelerin kullanılmaya başlanmasının ardından sanayi devrimi gerçekleşmiş ve artık dev makineler küçük evlere sığmaz olmuştu. Ardından bu makineler büyük binalara taşındı ve işçiler, bu makineler ile seri üretime geçmeye başladı. Bu da fabrika sisteminin oluşmasını sağlamıştır.
18. yüzyıldan itibaren hızla sanayileşme artmış ve bunun akabinde pekçok yeni buluş yaşanmıştır. Buharlı makineler lokomotif ve gemilere uygulanmış ve mesafeler kısalmıştır. Sömürgelere ulaşma ve ham madde taşınması kolaylaşmıştır.
Ardından telefonun icadı, tarım teknolojisinde yaşanan gelişmeler ve maden çıkarımında yaşanan yenilikler ile sanayi devrimi iyice hız kazanmıştır.
Sanayi devrimi toplumların hızla gelişmesine olanak verirken kapitalizm büyük bir hızla artışa geçmiş ve başını İngiltere'nin çektiği Yeni bir düzen kurulmuştur. Rekabetçilik hızla arttırılmış ve pazar ekonomisi canlanmıştır.
Sanayi devrimi, toplumlara pek çok refah getirirken bunun akabinde götürdüğü oldukça olumsuz gelişmeler de yaşanmıştır. Çünkü Sanayi devrimiyle birlikte artık tekdüze makinelerden fazla emek harcanmadan ustalık gerektirmeyen işler yapılmaktaydı. Bunun akabinde işçi sınıfı doğmuş ve işçi sınıfı üzerinde baskılar giderek artmıştır. Sanayi Devrimi'nin ilk etaplarında Günlük 20 saate kadar çalışma düzeni bulunmaktaydı ve çocuklar ile büyükler arasında işgücü anlamında pek bir fark olmadığından, ezilen Bir Çocuk işçi sınıfı oluşmuştur.
Pek çok Çocuk işçi zor koşullar altında hayatını kaybetmiştir.
Sendikalaşma, grev gibi hakların olmaması sebebiyle işçi sınıfının hakları çiğnenmiş ve Sosyalizm gibi akımların İlerleyen dönemlerde oldukça benimsenmiştir. Karl Marx gibi isimlerin işçi sınıfının sorunlarını öne çıkaran oluşumlarda düşünce akımlarında bulunması sebebiyle Sosyalizm yükselmiştir. Toplumda sınıflar arası farklılıklar ortaya çıkmış, işçi sınıfının talepleri ilk etapta karşılanması da daha sonra ortaya çıkan düşünce akımları ve demokratikleşme süreci ile birlikte iyileşmeler görülmüştür.
SANAYİ DEVRİMİNİN SONUÇLARI
Genel olarak Avrupa'da Sanayi devrimiyle birlikte küçük atölyeler yerini büyük fabrikaları bırakmış, işçi sınıfında büyük bir artış olmuş, sanayi devrimi batının sınıf yapısında değişikliklere sebep olmuştur. Sanayi Devriminin acı sonucu Çocuk işçiler ve sağlıksız çalışma koşullarında yiten binlerce hayat kendini göstermiştir. Köylerden kentlere büyük göçler yaşanmış, sanayi devrimi kentleşmenin ve nüfus artışının önünü açmıştır. Kitle toplumu oluşmuş ve bu nedenle büyükşehirlerde çarpık yapılaşma ortaya çıkmıştır. Bunun akabinde bastırılan işçi sınıfı nedeniyle toplumdasosyalizm gelişmeye ve yükselmeye başlamıştır.
SANAYİ DEVRİMİNİN OSMANLI'YA ETKİLERİ
Sanayi Devriminin Osmanlı'ya etkilerini bakarsak bu gelişmelerden en çok etkilenen imparatorluk Osmanlı olmuştur. Çünkü o zamana kadar Osmanlı, kapitülasyonlar nedeniyle dış devletlerin pazarı haline gelmiş, Osmanlı yaşanan Sanayi devrimine ayak uygulanmaması nedeniyle rekabet edememiştir. Ayrıca Osmanlı'nın batılı devletler gibi sömürge imparatorlukları olmadığı için hammadde konusunda yetersiz kalmış ve akabinde içeride lonca teşkilatının zayıflaması sonucunda üretim azalmıştır. Bu gelişmeler üzerineOsmanlı'da ithalat artmış ve ihracat azalmıştır. Avrupa'dan düşük fiyatta malların girmesi Osmanlı'da el sanatı ürünlerin fazlalığı nedeniyle, düşük ücretli ürünlere yönelim artmış ve el sanatı ürünler değersizleşmiştir. Bunun sonucunda küçük atölyeler kapanmaya başlamış ve işsizlik katlamıştır.Osmanlı'nın dış ticaret dengesi bozulmuş, Faizler ve borç almaları artmış, ekonomi Sanayi devrimiylebirlikte Osmanlı'da kötü bir hale bürünmüştür.
Sanayi devrimi bütün dünyayı kökten önce etkilemiş, bugün hala etkileri devam eden bir makineleşme çağının başlangıcı olmuştur. Sanayi devrimi ile başlayan makineleşme çağının, şimdi yerini dijital Çağa bıraktığı, ancak düzenin değişmediği görülmektedir. Sanayi Devrimi'nin ilk başlarında yaşanan o düzen bugün hala etkisini göstermektedir. Aynı sorunlar sadece değişerek hala yaşandığı ve etkilerinin sürdüğü görülmektedir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder