Yasal Uyarılar’ 
Telif Hakkı ‘UYAR VE KALDIR’
CDS (Credit Default Swap – Kredi Risk Primi) bir ülke tarafından alınan kredinin geri ödenmeme riskini ifade eder. Söz konusu risk değeri, kredi talebinde bulunan ülkenin finansal güvenilirliğini anlatır. CDS’in yüksek olması, ülkeler için iflas ve finansal kriz riskinin dikkate alınması gereken bir seviyede olduğunu gösterir.
CDS nedir?
Türkçe'de kredi risk primi veya kredi temerrüt takası olarak kullanılan CDS (Credit Default Swap) aslında bir çeşit sigortalama işlemi olarak tanımlanabilir.
Herhangi bir ülke hazinesine ya da şirketine borç verirken o borcun geri ödenmemesi ihtimaline karşı aldığınız sigorta poliçesine CDS deniyor ve genellikle over-the-counter (OTC) yani herhangi bir borsa düzenlemesine tabi olmayan tezgahüstü piyasalarda işlem görüyor.
CDS primi nasıl hesaplanıyor?
Ülkelerin dış borçlanmalarına karşı CDS'leri genelde büyük uluslararası yatırım bankaları sağlıyor ve o ülkelerin borcunu çevirememesi halinde ödemeyi bu banka üstlenmiş oluyor. Bu bankalar da söz konusu ülkenin geri ödeme yeteneğini, makroekonomik koşullarını inceleyerek bir risk oranı belirliyor.
Bu oran belirlenirken uluslararası derecelendirme kuruluşlarının verdiği notlar önemli bir rol oynasa da bunun dışında da bir çok faktör göz önünde bulunduruluyor.
Ekonomisi sağlam ve geri ödeme sorunu yaşamayacağı düşünülen ülkelerin risk primi düşük olurken geri ödemekte sorun yaşayacağı düşünülen ülkelerin risk primi yüksek bir orandan belirleniyor.
Her kredinin belli bir ölçüde geri ödenmeme riski vardır. Bu durum, bireysel finansmanların yanı sıra ülkeler tarafından alınan krediler için de geçerlidir. Borcun geri ödenmemesi, alacaklının finansal açıdan zor duruma düşmesine sebep olabilir. CDS primi, bu tür riskleri önlemek için kullanılan bir değerdir. Söz konusu prim, kredi veren ülkelerin varlıklarının geri ödememe durumuna karşı sigortalanması için kullanılır. Bu değer aynı zamanda finansman sağlayıcılarının almayı kabul ettiği risk oranını ifade eder.
Kredi Risk Primi Nasıl Hesaplanır?
CDS risk primi, kredi değerlendirme kuruluşları tarafından hesaplanan bir değerdir. Söz konusu puan hesaplanırken ülkenin genel ekonomik ve siyasi koşulları dikkate alınır. CDS risk hesaplama için kullanılan başlıca parametreler şunlardır.
Ülke borcunun gayri safi hasılaya oranı
Ülke genelindeki bütçe açığı
Piyasa güvenilirliği
Yukarıdaki maddelerden yola çıkmak gerekirse bir ülkenin CDS puanını belirleyen temel unsur finansal ve siyasi istikrardır. Kırılgan ekonomiye sahip ülkelerde bu puanın yüksek olması normaldir. Kredilerin geri ödenmesini zorlaştıran iç ve dış sorunlar, kredi temerrüt takasının yüksek olmasına sebep olabilir. Bu konu hakkında hakkında detaylı bilgi edinmek isterseniz “Borçları Ödeyememezlik Riski” başlıklı içeriğimizi okuyabilirsiniz.
CDS (Credit Default Swap) Priminin Yükselmesi Nasıl Yorumlanmalıdır?
CDS yükselmesi, ülkeye yönelen yatırımların azalması anlamına gelir. Risk primi yüksek olan bir ülkeye yatırım yapmak maliyetli olur. Her 100 puan için %1 oranında bir sigorta maliyeti mevcuttur. Örneğin; 300 CDS puanına sahip ülkeye yatırım yapan bir kurumun parasını sigortalamak için bu %3 oranında maliyete girmesi gerekir. Bu maliyetin yükselmesi, uluslararası yatırımların azalmasına sebep olur.
Kredi risk primi yükseltildiğinde ekonominin iyileştirilmesi için önlemlerin alınması gerekir. Söz konusu puanın yüksekliği, ülkedeki ekonominin kırılganlığının işareti olarak kabul edilir. Yukarıda belirtildiği gibi, finansal istikrar sağlandığı zaman CDS puanı doğal olarak düşer.
Türkiye’nin CDS Primleri Neden Yüksektir?
Enflasyon, CDS’in yükselmesinin temel sebeplerinden biri olarak kabul edilir. Ülke içi enflasyon, arz ve talep dengesini bozduğu için ekonomik istikrarsızlığa sebep olur. Böyle bir durumda alım gücü düşeceği için yatırımlar doğal olarak azalır. Bu süreçler ise ülkenin kredi ve yatırım açısından riskli bir duruma gelmesine sebep olabilir. Söz konusu etken, Türkiye’nin CDS priminin yüksek olmasının başlıca sebepleri arasındadır.
Kredi risk primi yalnızca iç etkenlere bağlı olarak yükselmez. Arz sorunu yaratan global olaylar da ülkedeki finansal istikrarın sarsılmasına sebep olur. Pandemi ve Rusya-Ukrayna Savaşı buna örnek gösterilebilir. Türkiye’yi etkileyen küresel olaylar, bölgeye yapılan yatırımların doğal olarak riskli biçimde tanımlanmasına sebep olmuştur.
https://tr.euronews.com/2022/06/13/cds-primi-nedir-nas-l-hesaplan-r-turkiye-ve-diger-ulkelerin-risk-primleri-ne-seviyede
https://www.getmidas.com/borsa-terimleri/cds-nedir/
Daha Fazla Radyo için 
Daha Fazla Televizyon için 
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder