Emeklilik sisteminde köklü değişikliklerin yapılması planlanıyor. Hükümet, yeni modelle prim gün sayısının maaşlara etkisini artırarak çalışma süresini uzatmayı teşvik etmeyi ve aynı zamanda emekli maaşlarında daha adil ve sürdürülebilir bir yapı oluşturmayı hedefliyor.
Orta Vadeli Program (OVP) kapsamında hazırlıkları süren bu yeni sistemle, çalışanların daha uzun süre aktif olarak sistemde kalması sağlanacak. Sistemin merkezinde prim gün sayısı yer alırken, daha fazla prim ödeyen ve uzun yıllar çalışan bireylerin daha yüksek emekli aylığı alması planlanıyor.
SOSYAL GÜVENLİKTE AKTÜERYAL DENGE ELE ALINIYOR
Sabah Gazetesi yazarı Faruk Erdem'e göre, Türkiye'de 16 milyon emekli bulunmasına rağmen aktif çalışan sayısı istenilen seviyede değil. Mevcut durumda 1,8 çalışana bir emekli düşüyor ve bu oran, sağlıklı bir sosyal güvenlik dengesi için gereken 4 çalışana 1 emekli düzeyinden oldukça uzak. Bu dengesizlik, sosyal güvenlik sisteminin sürdürülebilirliğini riske atarken, emekli maaşlarının artışını da sınırlıyor.
YENİ HESAPLAMA MODELİ GELİYOR
OVP çerçevesinde belirlenen hedeflerden biri de mevcut emekli maaşı hesaplama yöntemini basitleştirmek. Yeni sistemle sadece çalışanın kazancı değil, prim ödeme süresi de maaşı doğrudan etkileyen unsurlar arasında olacak. Böylece sistemde daha uzun süre kalmayı teşvik eden bir mekanizma oluşturulacak.
Mevcut sistemdeki maaş farklılıkları, enflasyon ve ekonomik büyüme gibi değişkenlerle hesaplanan güncelleme katsayısından kaynaklanıyor. Örneğin, 2024'te emekli olanlar, bu yıl içinde emekli olanlardan daha yüksek maaş aldı. Yeni plan çerçevesinde, bu tür farkların önlenmesi amacıyla sabit bir güncelleme katsayısı getirilmesi planlanıyor.
YASAL DÜZENLEME İHTİYACI
Kamu Başdenetçisi Abdullah Cengiz Makas, TBMM'deki sunumunda emeklilikte adaletin sağlanabilmesi için yeni yasal düzenlemelerin gerekli olduğunu belirtti. Makas, yüksek prim ödemenin yanı sıra sistemde uzun süre kalmanın da emekli maaşını belirlemede etkili olması gerektiğinin altını çizdi.
TABAN MAAŞ UYGULAMASINA YENİ AYARLAR
Taban maaş uygulaması ile ilgili belirsizlik sürerken, özellikle düşük primle emekli olanların bu uygulamadan önemli ölçüde fayda sağladığı ifade ediliyor. Asgari ücret üzerinden prim ödeyen ya da kısa süre sigortalı olan bireyler, devlet desteğiyle belirlenen taban maaş sayesinde daha yüksek bir gelir elde ediyor. Temmuz ayında bu tutarın yeniden artırılması beklenmekle birlikte, maaşı taban seviyesine yakın olanlar için adil bir düzenleme yapılmasına yönelik çalışmalar da gündemde.
YAPILMASI PLANLANAN TEMEL DÜZENLEMELER:
- Emekli maaşı hesaplama sisteminin basitleştirilmesi
- Enflasyona bağlı artış mekanizmalarının yeniden düzenlenmesi
- Prim gün sayısının maaşlara etkisinin artırılması
- Çalışanların sistemde daha uzun süre kalmasının teşvik edilmesi
- Sosyal güvenlik sistemindeki aktüeryal dengenin yeniden sağlanması
Etiketler
Genel Haberler