Yasal Uyarılar’ 
Telif Hakkı ‘UYAR VE KALDIR’
akü ve alternatör ne işe yarar anlatayım.
AKÜ:
1-İlk marş için gerekli yüksek akımlı voltaj. Örnek CCA değeri: "680A"
2-Motoru çalıştırmadığımız zaman elektrik üretmek. Örnek AMPER değeri: "74Ah"
ALTERNATÖR:
1-Motor çalıştıktan sonra araca gereken tüm elektriği üretmek.
2-Aküyü şarj etmek.
sanılanın aksine bir aküyü şarj etmek için acayip yüksek akımlara ihtiyaç yoktur
akü 5 amper gibi değerlerde gayet güzel şarj olur
5 amper = 1 adet kısa farın çektiği akım
farlar, fren lambaları, aklınıza gelen elektrikle çalışan ne varsa
radyatör fanı, kalorifer fanı, arka cam rezistansı, teyp anfi vs vs
çok yüksek wattlı ses sistemleri.. subwoofer vs vs
aküyü büyütünce değil asıl çok elektrik çeken şeyler eklerseniz alternatörünüzü güçlendirmeniz lazım.
28 tane xenon far, 3500 watt anfi falan..
işte o zaman alternatör yetmez, yetmeyincede akünüz şarj olmaz.
öyle 60amperlik akü yerine 72 amper takarsam ne olur diye boşuna kasmayın birşey olmaz.
Her akünün üzerinde CA ve CCA türünden değerler bulunur.
Akü cca nedir sorusunun yanıtını ararken ideal akü cca değeri ne olmalıdır gibi diğer birçok bilgiye içeriğimizde yer vermeye çalışacağız. Akü cca değeri, cold cranking amps yani dilimizdeki karşılığı ile soğuk marş akımı değerini gösteren bir kısaltmadır. Cca değeri aracın soğuk motorunu çalıştırma aşamasında oldukça büyük önem taşımaktadır. En sık sorulan sorulardan biri de cca değeri ne işe yarar olmaktadır. Marş basma gücü olarak da ifade edilen cca değeri akünün üzerindeki etikette belirtilmektedir. Bir akünü marş gücü -18 derecede ölçülürken amper olarak da değer verilir. Her akünün cca değeri kapasitesi (ah) ile orantılı olmalıdır. Mesela 60 A Akü 540 CCA olmalıdır.
Akünün Parçaları Nelerdir?
*Akü gövdesi (kutusu)
*Pozitif ve negatif kutup başları
*Şarj göstergesi (İndikatör)
*Akü etiketi
*Toz kapağı
*Eleman kapakları (buşon)
*Elektrolit (akü sıvısı)
*Artı ve eksi plakalar
*Seperatörler (ayırıcılar)
*Bağlantı köprüleri
CCA EN, CCA SAE, DIN ve JIS gibi değerler neyi ifade eder?
Akünün üzerinde yazan EN değeri de akünün EN standardına göre verebileceği -18 °C’deki soğuk marş akımını belirtmektedir. EN, belirtilen değerin Avrupa standardına göre, SAE ise Amerikan standardına göre ölçüldüğünü ifade etmektedir.
Akü CCA Hesaplaması Nasıl Yapılır?
Akü cca değeri hesaplamak demek hava ya da motor soğukken marş basabilmede gerekli olan gücün amper cinsinden değeridir. Cca değeri ne kadar yüksek olursa o kadar iyi olacaktır. Bu konuya açıklık getirirken önemli olan bir başka terimi de açıklamak gerekecektir. Ca değeri yani cranking amps, marş basabilmek için eldeki gücün amper olarak karşılığını ifade etmektedir ve cca değeri ile birlikte akünün asıl değerini belirlemektedirler.
Akü CCA Değeri Kaç Olmalı?
Akü cca değeri ölçüm yapılırken oldukça dikkatli olmanız gereken hususular vardır. Akü cca değeri akü ölçü aleti ile ölçtüğümüzde Volt 12.6 olmalı marş yükü bildirdiğimizde 9.5 değerin üstünde olmalıdır. Yük bindirirken yani aküden enerjiyi çekerken en az 8 saniye bekleyip değerin aşağıya doğru düşmesi durumunda akü bitmiş demektir, değer aynı kalıyorsa akü sağlam olması gereken değerdedir.
Akü grup boyutu - aracının fiziksel ölçülerine en iyi uyacak akü boyutu. Birçok araç birden fazla grup boyutuna uyum sağlar.
Soğuk motor çalıştırma amperleri (Cold cranking amps - CCA) - CCA, aracın motoru soğuk iken çalıştırılabilmesi kritik öneme sahiptir. Akü voltajı kullanılamayan seviyeye düşünceye kadar 0 Fahrenheit derece sıcaklıktaki bir akünün 30 saniye boyunca verebileceği amper sayısıdır.
Rezerv kapasitesi (Reserve Capacity - RC) - alternatör arızalanırsa aracınızın elektrik sistemine güç vermeye yardımcı olur. Aracınızı çalıştırmak için gerekli olan minimum voltaj değerinin altına düşmeden bir akünün araca kaç dakika güç sağlayabileceğini gösterir.
Genel olarak hem CCA hem de RC değerleri ne kadar yüksek olursa o kadar iyidir. Ancak soğuk iklimli bir yerde yaşıyorsanız bir akü seçerken CCA değerine özellikle dikkat etmeniz gereklidir. Tersine, sıcak iklimli bir yerde yaşıyorsanız çok fazla CCA değerine ihtiyacınız yoktur.
Deniz ve hobi araçlarında kullanmak için derin döngülü bir akü arıyorsanız aynı zamanda şunları göz önünde bulundurmanız gereklidir:
Akünün kullanılacağı ekipman tipi
Ekipmanı çalıştırmak için gerekli amper sayısı
Ekipmanı kaç saat kullanacağınız
Amper değerini Saat değeri ile çarparak gerekli olan Amper Saat veya AH değerini elde edin. Ekipmanın Çektiği Akım (Amper) x Zaman (Saat) = AH
Örnek: Balıkçı Teknesi
Işıklar 10 x 5 = 50
Trol Motoru 1 x 5 = 5
Balık bulucu 3 x 5 = 15
Telsiz 1 x 5 = 5
Toplam = 75 AH*
* Gerekli olan AH değerini belirli bir zaman ve voltajda veren bir akü arayın. Güvenlik payı olarak AH sayısını %20 artırın.
AKÜ ÇEŞİTLERİ VE ÖZELLİKLERİ NELERDİR?
Aküler içeriklerine göre nikel demir, nikel kadminyum, gümüş çinko gibi çeşitlere ayrılıyor. Otomobillerde en çok kullanılan çeşidi ise kurşun-asit akü.
Kurşun asit aküler de kendi içlerinde kuru akü ve sulu akü olmak üzere ikiye ayrılıyor. En çok kullanılan sulu akü çeşidi ise Starter ya da SLI olarak adlandırılan klasik aküler.
Günümüzde Start-Stop teknolojisini kullanan araçların yaygınlaşması ile birlikte klasik akülere kıyasla daha yüksek performans, dayanıklılık ve yüksek şarj kabulüne sahip Start-Stop aküler de daha çok tercih edilmeye başlanıyor.
SULU AKÜ NEDİR?
araba-akusu-sulu
Mevsim koşullarına bağlı olarak saf su eklemeniz gereken akülere sulu akü deniyor. Bu aküler bakımlı akü adıyla da anılıyor. Peki sulu akü bakımı nasıl yapılır? Sulu aküleri, özellikle yaz aylarında sık sık kontrol etmelisiniz. Bu tip aküleri kullanıyorsanız su seviyesinin plaka seviyesinin altına düşmemesine, aküyü sarsıntılardan etkilenmeyecek şekilde sabitlemeye ve şarjsız bırakmamaya da özen göstermeniz gerekiyor.
JEL AKÜ NEDİR?
Kuru akülerin bir çeşidi olan, içerisinde jel kıvamında elektrolit bulunan akülere jel akü deniyor. “Jel akü bakımı nasıl yapılır?” diye düşünenlere iyi haber! Bakımsız akü adıyla da anılan jel aküler su ilavesi gibi ekstra bakım gerektirmiyorlar.
Jel akülerin sulu akülerden fakları:
Jel akülerin sulu akülerden ayrılan noktalarına baktığımızda %75 daha fazla kapasiteye sahip oluşları dikkat çekiyor.
Daha yüksek performans sunan jel akülerin fiyatları da daha yüksek.
Jel akülerin avantajlarından bir diğeri de içerisinde sıvı bulunmadığı için sızdırma yaparak çevreye zarar verme ihtimalinin olmayışı.
Jel akülerin sulu akülere kıyasla 4-5 kat daha uzun ömürlü oldukları biliniyor.
Jel aküler, teknelerden güneş enerji sistemlerine geniş bir kullanım alanına sahipler.
START-STOP AKÜ NEDİR?
Start-Stop teknolojisiyle birlikte yeni nesil otomobillerde ihtiyaç duyulmadığında motor çalışmayı durduruyor. Yoğun trafikte ya da kırmızı ışıkta durduğunuzda motor da durduğu için maksimum yakıt verimliliği sağlanmış oluyor.
Bu yeni nesil otomobiller için üretilmiş Start-Stop özellikli aküler ise otomobilin ihtiyaç duyduğu enerjiyi sürekli olarak sağlamak için görev yapıyor. Start-Stop akünün farklarına baktığımızda yüksek şarj alma ve yüksek çevrim ömrüne sahip oluşları dikkat çekiyor.
AKÜNÜN ASIL DEĞERİ BU BİRİMLERDİR.
CA, cranking amps, yani, marş basabilmek için elde mevcut amper (güç) demektir.
Ortalama bir 4 silindirli motor, nereden baksanız 110 - 130 amper gerektirir. (60 amper ile afedersiniz, nah çalışır yani)
Bu, akünün CA değerini ilgilendirir.
Ama asıl önemlisi, CCA değeridir. Cold Cranking Amps. Yani, hava/motor soğukken marş basabilmek için elde mevcut amper (güç).
Hava soğuduğunda akü milleti kimyasal yapıları itibarı ile daha az güç üretirler. Dolayısı ile, CCA değeri hep CA değerinden düşük olur.
Motor ise, soğukken, içindeki yağ daha kalın olduğu için daha zor döner, yani daha fazla güç gerektirir.
En iyimser hesapla, 420 - 450 CCA değerinde bir akü anlamına gelir bu.
Ancak, gerçek hayatta alarm sistemleri, açık unutulan ışıklar, durkalk trafikte ya da kısa mesafelerde adam gibi şarj olma fırsatı bulamayan aküler de var.
(Burada yine şarz diyenlere sitem yolluyorum)
Ama, fabrikalar, hem ağırlık olmasın, hem de üç kuruştan yırtalım diye 380 CCA değerinde akü bile takabiliyorlar.
Ben minimum 750CCA kullanıyorum. Soğuk bir diyarda yaşadığım yıllarda direk 1100 (binyüz) amper kulanırdım.
Çünkü, sabahın köründe arabaya küfür edip tekrar inmek için binmiyoruz. O 10 saniye çok önemli.
2- Kuru akü içeren yol yardım tipi marş destek:
Uzun zaman önce aküler hakkında bu kadar tecrübe edinmeden evvel ups aküsüyle araca marş verilebileceğini düşünerek uzun zaman yanımda 12v 7 Ah akü taşıdım. Yolda hiç ihtiyacım olmadı ama bir iddiaya girdiğimde kaybettim.
Bir ara çok yaygındı; hala da piyasada var. Hem marş desteği veren, hem ışıklı hem de bazı modelleri lastik şişiren çeşit çeşit ürün vardı. O ürünler içlerinde ups aküsü benzeri bir kuru akü taşır. O aküler marş basacak akımı veremeyeceği için içlerindeki kapasitörlerde birkaç saniye 200 amper civarı (cihazın kalitesine göre değişir) akım verecek kadar gücü toplar ve marş destek için bu kapasitörleri kullanırlar.
Kış aylarında marş süresi uzayınca genelde bu cihazlar yeterli gelmez. Ayrıca dizel araçlar motor çalışmadan önce 60-70 amper kadar akım çektiği için kapasitörleri boşaltır ve marş işi başka bahara kalır. Pek çok markanın kullanma kılavuzunda dizel araçlar için uygun değildir diye yazardı zaten.
KURU
Ayrıca bu cihazlarında 3-4 ayda bir şarj edilmeye ihtiyaçları vardır. Kullanılmasa bile 2-3 yılda bir de içlerindeki akünün değiştirilmesi gerekir. Son olarak bu cihazlarda oldukça büyüktür.
GERÇEK KAPSAMLI ÜRÜNLER ÇOK BÜYÜK OLUR. TAŞINAMAZ.
3- Akü ara kablosu:
Bu iş için kullanılabilecek en ucuz yöntemdir. Hemen her yerde bulunur. İsterseniz kendiniz bile yapabilirsiniz. Çok basittir ve arıza yaşamanız pek olası değildir. Yine her zamanki gibi ancak:
a- İyi kalite malzeme bulmak zordur. Genelde küçük ve hafif olsun diye (bir de ucuza kaçmak için) olması gerekenden ince kablo kullanılır. Küçük benzinli motorlarda çok sorun olmaz ancak daha büyük benzinli motorlarda be her türlü dizel motorda genelde piyasada satılan kablolar yetersiz gelir. Akım alacağınız araç çalışırken kendi akünüzü şarj edip marş alabilirsiniz ancak bu da zaman demektir. Beni 2 defa ara kablo yolda bıraktı.
b- Adam gibi yapılmışlarda piyasa malları da yine de nispeten büyük ve ağırdır.
c- Kablonuz iyi olsa ve koyacak yeriniz de olsa ara kabloyu kullanmak için ikinci bir taşıta ihtiyacınız vardır. Her zaman ikinci taşıt imkanınız olmaz. Nadir de olsa ikinci taşıtın kutup veya voltajı da uyumsuz olabilir.
d- Yeni elektronik araçlarda ara kablolamayı doğru yapamazsanız iki araca da ciddi zarar verebilirsiniz.
e- Akımı alacak araç akımı verecek araçtan fazla büyükse akımı veren araca zarar verebilir. Bunu tahmin etmenin de bir yolu yoktur. Örneğin 1.4 benzinli bir araç 1.6 hatta 1.8 motora kolaylıkla marş verebilir. Aşağı yukarı o kapasitede bir dizel aracı çalıştırmak da çok zor olmaz. Ancak daha büyük benzinli veya dizel motorlu bir araca küçük motorlu bir araçtan marş vermeye çalışırsanız muhtemelen akünüz yetmez. Motor çalışırken marş vermeye kalkarsanız da alternatör diyotlarını büyük ihtimalle yakarsınız. Küçük motorlu araçlar zarar görmeye daha yatkındır. 2.0 motor bir ara. Özel bir durum yoksa yazın 4500 motor bir araca marş verebilir ama 1.2 bir araç 2.0 motora bile marş verirken zarar görebilir. Arabanızın motoru 1.6nın altındaysa motor çalışırken sizinkinden daha büyük bir motoru olan araca marş desteği vermeyin. Motor kapalıysa kolay kolay sorun yaşamazsınız.
4- Lityum pilli marş destek sistemleri:
Son yıllarda hobi amaçlı uzaktan kumandalı araba ve hava araçlarında kullanılmak üzere nominal kapasiteye sahip ancak anlık akım kapasitesi nominal kapasitesinin 50 katına kadar çıkabilecek piller çıktı.
8000 mAh kapasiteli ve 30 C; yani kapasitesinin 30 katını kısa süreliğine verebilen; bir lityum pil 8000*30= 240 000 mA=240 amper akımı 5-10 saniye kadar verebilir. Pek çok binek aracın marş akımı kışın bile 250 amperi geçmediği için bu sistem işinizi rahatlıkla görür. Gerçekten 8000mAh kapasite ve 30 C bir batarya kolaylıkla 3000 ccye kadarki benzinli motorları çalıştırabilirsiniz. 5-10 saniye kısa gelebilir ancak ciddi bir sorunu olmayan bir araba zaten bu sürede çoktan çalışmış olur. Kuru akülü sistemler bu akımı çoğunlukla 5 sn bile veremez.
Bu tip piller artık lityum polimer (LiPo) yapıdadır ve hem enerjilerini uzun zaman saklarlar, hem patlamaya daha dayanıklıdırlar ve patlamaları daha küçük bir alev çıkarır; hem de sıcağa karşı daha dayanıklıdırlar.
Yine bir ancak vardır. Dizel araçlarda motorinin yanmaya hazır hale gelmesi için pistonun ısıtılması gerekir. Dizel araçlarda kızdırma bujisi bu yüzden vardır ve sanılanın aksine bu bujiler akaryakıt deposunun içinde değil pistonların içindedir.
Dizel motorlarda marştan önce her bir pistonun yaklaşık 300 derece sıcaklığa ulaşması gerekir. Bu eni konu bir enerji gerektirdiğinden 3000cc ve altı motora sahip dizel araçlarda her bir piston için yaklaşık 15-20 amper arası bir elektrik tüketimi ile pistonlar ısıtılır. 4 silindirli bir araçta bu durum 70-80 amper arası bir tüketim anlamına gelir. Üstelik bu tüketim marş gibi birkaç saniyeliğine değil 15-20 saniye; kış aylarında yarım dakika; boyunca sürer.
Diğer yandan dizel motorlarda yanma için daha yüksek bir enjektör basıncı gerektiğinden marş öncesinde ve süresince fazladan 10 amperlik akıma daha ihtiyacı vardır.
Bu nedenle benzinli araçlar marştan önce 4-6 amper arası akım kullanırken dizel araçlarda bu rakam 80 amper civarındadır. 8000-10 000 mAh kapasiteli bir batarya dizel bir aracın marş öncesi akım ihtiyacını ancak karşılar belki onu da karşılamaz. Bu nedenle 8000 mAh 30C kapasiteli bir lipo pil 2500 cc benzinli motorlu bir aracı kışın bile kolaylıkla çalıştırırken 1,4 dizel arabayı çalıştıramaz. Zorlarsanız pili patlatırsınız.
Bu yüzden dizel araçlarda en az 15 000 mAh, tercihen 20 000 mAh kapasiteli bir marş pili kullanmanız gereklidir.
Lityum marş destek sistemleri çok küçük ve hafiftir. Büyük bir tanesi bile bir kitap büyüklüğündedir. Küçükleri sigara paketinden biraz daha büyüktür. En ağırının ağırlığı yarım kiloyu bile bulmaz. Pillerinin ömrü de kalitesine göre 2-6 yıl arasıdır. Üzerlerindeki şarj göstergesi şarjdan çektikten sonra 1 gün içinde %90a düşüyorsa iç pili değiştirin. Hatta atın ve yenisini alın.
Ayrıca şarjlarını 1 yıla kadar saklayabilirler ve gerektiğinde araba çakmaklığından bile şarj olurlar. Diğer yandan telefon şarjı ve fener gibi yan özellikler koymak çok daha kolaydır.
Yüksek akım çıkışlı 18650 pillerle marş desteği verilebilir mi? Bence denemeyin. 18650 pillerin en yüksek akım vereni 30 amper verir. 240 amper alabilmek için 2 tane paralel pil gerekir. 12 volt alabilmek için de 4 adet seti seri bağlamanız gerekir. Bu durumda her biri 8er paralel pilden oluşan 4 er seri bağlantılı grup gerekir. Bu da 4*8=32 adet 18650 demektir. Hala küçük ve hafif olmakla birlikte lipo alternatiften 4-5 kat daha büyük ve maliyetli olacaktır.
Ayrıca 18650 pillerde kullanılan lityum kimyası sıcaklığa daha duyarlıdır ve yazın pilin ömrünün büyük kısmı tükenir. Diğer yandan 18650ler çelik kaplama olduğundan lipolara göre 3-5 kat daha ağırdır. Daha da yetmedi 18650 pillerin içeriği organik çözücü içerir. Bu yüzden hem patlamaya daha hazırdırlar hem de patlamaları halinde çok büyük olasılıkla suyla sönmeyen bir yangın çıkarırlar. Bu yüzden denemeyin.
AKÜ BAKIMI NASIL YAPILIR?
Akülerin uzun süre işlevlerini yerine getirebilmeleri için periyodik olarak bakımlarının yapılması gerekiyor. Bakımlarını yapmadığınız akü, aracınızın performansını düşürebileceği gibi yolda kalmanıza da sebep olabiliyor. Serviste akü bakımı yaptırabileceğiniz gibi basit birkaç adımda akünüzün bakımını kendiniz de yapabilirsiniz.
1. AKÜ KUTUP BAŞLARININ TEMİZLİĞİNDEN EMİN OLUN.
Akü kutup başları oksitlendiğinde akım geçmeyeceği için aracınızın elektrik aksamı
çalışmamaya başlayacaktır. Oksitlenme sonucu otomobilinizin çekiş gücü düşebilir, ses
sistemi gibi tesisatlar zarar görebilir. Oksitlenmeyi önlemek için kutup başlarını sıcak su ya da gresle temizlemeniz gerekiyor.
2. AKÜYÜ METALLERDEN UZAK TUTMAYA ÖZEN GÖSTERİN.
Aküler, hassas bir sisteme sahip oldukları için metal ile temasları halinde kısa devre yapabilirler. Yapılarını korumak için aküleri her türlü metalden uzak tutmanız gerekiyor.
3. SU SEVİYESİNİ KONTROL EDİN.
Akünün işlevlerini doğru bir şekilde yerine getirebilmesi için akü suyunu kontrol etmeniz gerekir. Akü suyu nedir? diye düşünüyorsanız kısaca açıklayalım. Akünün içerisinde yer alan asit, akü suyu olarak adlandırılır. Zamanla eksilen akü suyunun saf su ile tamamlanması gerekir. Asit, son derece tehlikeli bir madde olduğu için su eklenirken eldiven takılmalı ve huni yardımıyla su eklenmelidir. Güvenliğiniz için akü suyunu yetkili bir serviste ekletmeniz tavsiye edilir.
4. AKÜ SABİTLEME APARATINI KONTROL EDİN.
Özellikle ağır vasıta araçlarda akü sabitleme aparatının gevşemesine ya da çıkmasına sık rastlanır. Böyle durumlarda araçlarda aşırı sarsıntı ve performans kaybı görülebilir.
5. ELEKTROLİT SEVİYESİNİ ÖLÇÜN.
Elektrolit seviyesinin akü üzerinde yer alan minimum ile maksimum çizgileri arasında olması gerekiyor. Özellikle sıcak yaz mevsimlerinde elektrolit, buharlaşmanın etkisiyle eksilebiliyor. Elektrolit seviyesinin düşük olduğunu fark ettiğinizde saf su eklemeniz gerekiyor. Saf su eklerken maksimum çizgisini geçmemeye dikkat etmelisiniz. Aşırı doldurma sonucunda hücre içindeki sıvı dışarı taşarak araç içindeki kablo ve bağlantılara zarar verebilir.
6. VOLTAJ DEĞERİNİ KONTROL EDİN.
Kapalı sistem bir akü kullanıyorsanız şarj seviyesini ölçmek için voltaj değerlerini kontrol etmelisiniz. Akünün voltaj değerinin 12.4 voltun altında olması aküyü şarj etmeniz gerektiğini gösteriyor.
AKÜ BAKIMINDA NEYE DİKKAT EDİLİR?
aku-bakim-nasil
Akünüze bakım yaparken dikkat etmeniz gereken bazı noktalar var.
Akü üzerindeki havalandırma deliklerinin açık olup olmadığı kontrol edilmelidir.
Akü üzerine yağ ve yakıt bulaştırmamaya dikkat edilmesi gerekir.
Uzun süre kullanılmayan aküler kullanılmaya başlanmadan önce voltajı ve yoğunluğu ölçülmelidir.
Kışın akünün donmasını engellemek için tam şarj yapılabilir.
Eğer aracınızı 15-20 günden fazla kullanmayacaksanız akü kutup başlarını sökmeniz önerilir.
Ani hava değişimleri akünün patlamasına sebep olabilir.
Akü şarj olurken çıkardığı gazlar insan sağlığı için zararlıdır.
AKÜLERİN ÖMRÜNÜ ETKİLEYEN FAKTÖRLER
Otomobilinizin aküsünden maksimum verim almak ve ömrünü uzatmak için nelere dikkat etmeniz gerekiyor?
AKÜLERİN DEPOLANMASI
Akülerin raf ömrü 12 ila 18 ay arasında değişiklik gösteriyor.
Kurşun asit akülerin boşalmış ya da kısmen boşalmış halde tutulmaması gerekiyor.
Uzun süre depolanan akülerin 6 ayda bir şarj edilmesi gerekiyor.
ŞARJ SEVİYESİNE DİKKAT
Şarj seviyesinin ideal düzeyde olması akünün verimliliği için önemlidir. Aşırı şarj ve düşük şarj, akülerin ömrünün hızlı bir şekilde tükenmesine sebep olur.
SICAKLIĞIN AKÜYE ETKİSİ
Aşırı yüksek ve aşırı düşük ortam sıcaklıkları akünün çalışma ömrünü kısaltır. Akü için önerilen ortam sıcaklığı 20°C-25°C’dir.
AC GERİLİMLER
Akülerin DC gerilim ile şarj edilmesi gerekir. AC gerilim akülerin çalışma ömrünün azaltır.
AKÜ ZAYIFLAMASI NASIL ANLAŞILIR?
Akünüzün şarj durumunu serviste yaptıracağınız periyodik bakımlarda kontrol ettirmeyi ihmal etmemelisiniz. Yeni nesil bir otomobile sahipseniz akünün üzerinde bir gösterge göreceksiniz. Yeşil renk, aracınızda herhangi bir problem olmadığı anlamına geliyor. Göstergede siyah renk görüyorsanız akünüzü şarj etmelisiniz, beyaz renk ise akünüzü değiştirmeniz gerektiğini anlatıyor.
AKÜ NASIL ŞARJ OLUR?
aku-sarj-nasil-edilir
Akünüzü şarj etmek için servisten destek alabilir ya da kendi imkanlarınızla akü şarj etmeyi öğrenebilirsiniz.
ADIM ADIM AKÜ NASIL DOLDURULUR?
Akünüzü şarj etmek için akü takviye kablosu edinin.
Dolu bir aküyü ya da şarj edilecek akünün bulunduğu aracı arabanızın yanına getirin.
Takviye kablosunun kırmızı renkli olanını her iki akünün de + kutbuna takın.
Siyah kablonun maşalarını da – kutuplara takın.
Aracınızı çalıştırdığınızda akünüz dolmaya başlayacaktır.
Başka bir araçtan dolum yapıyorsanız akünün zayıflamaması için dolum yaptığınız aracı da çalıştırmalısınız.
AKÜ BİTTİĞİNİ NASIL ANLARIZ?
Arabanıza binip marşa bastığınızda geç çalışıyor ve bu durum sık sık tekrarlanıyorsa akü bitmiş olabilir. Kontağı çevirdiğinizde araç göstergeleri çalışmıyorsa bu durum yine akünün bitmiş olmasından kaynaklanıyor olabilir. Akünün bittiğini gösteren en basit ipucu ise kornanın çalışmıyor oluşudur.
AKÜ NE ZAMAN DEĞİŞTİRİLİR?
aku-nasil-degistirilir-ne-zaman
Akünün ömrü kullanım koşullarına ve kullanım yerine göre değişiklik gösterilebilir. Binek araçlarda akünün ömrünün 4-5 yıl, ticari araçlarda ise 2-4 yıl arasında olması beklenir.
AKÜ NASIL DEĞİŞTİRİLİR?
Akülerin belli bir ömürleri vardır ve bu süre dolduğunda yenisi ile değiştirmeniz gerekir. Bir servise giderek bu işlemi yaptırabileceğiniz gibi gerekli malzemeleri edindiğinizde kendinizde kolayca aracınızın aküsünü değiştirebilirsiniz.
Aküyü değiştirmek için öncelikle akünün yerini bulmanız gerekiyor. Genellikle kaputu açtığınızda akü karşınıza çıksa da yeni nesil araçlarda akü, bagajda ya da koltuk altlarında olabiliyor. Aküyü rahat açmak için öncelikle kutup başlarını temizlemelisiniz. Bir anahtar yardımıyla önce negatif sonra pozitif kutbun bağlantısını sökmeli ve akünüzü aracınızdan çıkarmalısınız. Yeni aküyü aracınıza yerleştirebilirsiniz. Son ve en önemli aşamada pozitif (+) ve negatif (-) kutupları doğru bir şekilde bağlamanız gerekiyor.
Hava Durumu Aküyü Nasıl Etkiler?
Aküler kimyasal tepkimeyle çalıştığı için sıcaklıktan etkilenirler. Soğuk hava koşulları da kimyasal tepkime hızını yavaşlatan bir faktördür. Motorun çalışması için gereken marş gücünün daha da artmasından dolayı soğuk havada akü, araçları çalıştırmakta daha çok zorlanır. Ayrıca aşırı soğuk havalarda akünün içindeki elektrolit sıvısı donabilir. Soğuk havalarda akünün çalışmaması durumunda “Akü donar mı?” sorusu akıllara gelebilir, fakat akü donması normal olarak kabul edilen bir sıcaklıkta yaşanmaz. Tam şarjlı bir akünün donması için -50 °C veya daha altında bir hava sıcaklığı olması gerekir. Bununla birlikte deşarj halindeki aküler, deşarj miktarının yoğunluğuna göre 0 °C ve altında bile donabilir. Bu nedenle araçta tam şarjlı olarak yer alması, aküyü soğuk havadan koruma adına önemlidir. Sıcak havada akü kullanımı ise farklı sonuçları beraberinde getirir. Marş gücünün artması, sıcaklarda olumlu bir özellik olarak ortaya çıkar. Fakat korozyon miktarındaki artış, aynı şekilde sıcaklığa bağlı olarak artış gösterebilir.
Aküde Donma Yaşanırsa Neler Yapılmalıdır?
Akülerin deşarj miktarı, bulunduğu konumun sıcaklığına bağlı olarak değiştiği için akülerin kapalı alanlarda stoklanması da önem taşır. Açık alanlardaki yağış ve toz gibi dış etkenler, akülerdeki deşarj ihtimalini daha da yükseltir. Dolayısıyla akünün kuru ve serin bir yerde saklanması gerekir. Ancak stoklamada ısı arttıkça deşarj miktarı fazlalaşır. 10 °C artış durumunda bile deşarj miktarı rahatlıkla iki katına ulaşabilir. Akülerin saklanması için en ideal ısı ise 10-20 °C aralığıdır. Akülerin donması durumunda ise öncelikle akünün oda sıcaklığında 12 saat bekletilmesi, böylelikle elektrolitin tekrar sıvı formuna kavuşması sağlanmalıdır. Oda sıcaklığına erişmesinin ardından akü, tekrar şarj edilmelidir.
Soğuk Havalarda Akü Kullanımında Dikkat Edilmesi Gerekenler
Kış aylarında akü ile ilgili sorun yaşanmaması adına birtakım tedbirler almanız gerekebilir. Bunlar şu şekilde sıralanabilir:
Özellikle soğuk havalarda akünüzün tam şarjlı olmasına özen gösterin.
Kış öncesi hazırlık kapsamında akünüzün şarj seviyesinin kontrolü için aracınızı servise götürün.
Aracınızı kullanmasanız bile akünüzün sağlığı için periyodik olarak aracınızı çalıştırın.
Eksi derecelerin görüldüğü kış mevsimlerinde aracınızı mümkünse kapalı bir garajda tutun ya da bir branda ile üzerini kapatın. Her ikisi de soğuklara karşı tedbir almanızı kolaylaştırır.
Motor çalışmıyor durumdayken klima, radyo ve çeşitli iç aydınlatmalar gibi araç içi donanımları kullanmayın.
Ayrıca motoru çalıştırdığınızda, gösterge ekranında artı ve eksi kutuplardan oluşan akü ikaz lambasını görüyorsanız aküyle ilgili bir problem yaşıyor olabilirsiniz. Bu durumda aracınızı en yakın yetkili servise götürmelisiniz. Benzer şekilde ekran gösterge ışıklarının zayıf olarak yanması da aküyle ilgili bir sorunu gösterebilir. Hava sıcaklıklarının düşmesiyle birlikte motor yağındaki viskozitenin değişime uğraması ve yağın sertleşerek akışkanlığının azalması, motorun çalışma süresini uzatır. Bu da aküden daha fazla gücün çekilmesini ve ilk marş akımının uzamasını beraberinde getirir. Dolayısıyla motor yağınızın periyodik kontrolü de akünüzün görevini sağlıklı bir şekilde yerine getirmesine katkı sağlayacaktır.
Yüksek güvenlikli yapısıyla otomobilden ağır vasıtaya her araç segmentine yönelik ürünler sunan Mutlu Akü, farklı iklimlerde kullanıma uygun geniş ürün yelpazesiyle de yanınızda.
Akü Neden Şişer?
Akünün şişme nedenleri arasında ilk sırada akünün aşırı şarj edilmesi gelir. Bu durum akünün içerisinde kimyasal tepkimeye sebep olur ve iç basıncı fazla yükselterek akünün zarar görmesine yol açar. Ayrıca buşonlu akülerde, buşon üzerindeki delikler veya hava tahliyeleri tıkalı olduğunda da aküde şişme yaşanabilir. Akülerde aşırı şarjın en büyük sebebi, şarj işleminin yüksek voltajla yapılmasıdır. Sıcak iklimli bölgelerde, çok yüksek hava sıcaklıkları yaşandığında akü şişmesi problemi görülebilir. Sıcaklığın artması ile akünün iç direncinde düşme meydana gelir. Şarj voltajı normal de olsa, aküden daha fazla akım geçmeye devam eder ve aşırı şarj oluşur. Her 10 °C sıcaklık artışı, akülerin ömrünü yarı yarıya azaltabilir.
Sulu akülere göre çok daha fazla şarj edilebilen JEL aküler kuru tip akü sınıfındadır. Bu sebeple kuru akülerin yaşadığı şişme problemleri, JEL aküler için de geçerli olabilir. JEL akü neden şişer sorusu da bu kapsamda yanıtlanmalıdır. Akünün aşırı şarj edilmesi veya 25 °C’nin üzerinde sürekli aşırı sıcak ortamda çalışmaya maruz kalması, şişmenin temel sebepleri arasında yer alır. Ancak JEL akülerde aşırı şarj işlemi olsa dahi küçük hacimlerde gaz yükselmesi ortaya çıkar. Dolayısıyla JEL akülerin havalandırma ihtiyaçları daha azdır.
Akü Şişme Problemine Karşı Alınacak Önlemler
Özellikle kuru tip akülerde şişme olmaması için bazı noktalara dikkat etmek gerekir. Bu kapsamda akülerin yüzeyi her zaman kuru ve temiz tutulmalıdır. Akü şarjında ise mutlaka akünün kullanım kılavuzuna bakılmalı ve belirtilen şekilde şarj uygulanmalıdır. Deşarjın ardından akü, gecikmeden ve her seferinde tam şarj edilmelidir. Bir akü tam şarj edilmeden kullanılırsa, bünyesinde sülfatlaşma ve kapasite kayıpları görülür. Şarj işleminin uygun bir redresör ve kaliteli şarjör ile yapılması büyük önem taşır.
Akü Bittiğinde Araç Nasıl Çalışır
Eski akülerde sıvı şeklinde idi kapakları vardı, aman diyeyim 2000 model üzeri araçlarda akünün bir yerlerini açmaya çalışmayın. Çoğu kişi biliyordur ama yinede aküsü biten araçların nasıl çalıştığı açıklayayım.
2 yöntemi vardır.
1. başka bir aküden (başka bir aracı yaklaştırarak) takviye kablosu ile şarj etmek.
2. yöntem ise en çok kullanılan, aracı boşa alıp birilerinin arkasından itmesidir burada püf nokta çalıştırmak; normal bir şekilde debriyaj ile veya boşta çalıştırmaya çalışırsanız araç çalışmaz belli bir hız aldıktan sonra ikinci vitese takıp hiç debriyaja basmadan kontağı çevirip gaza basmanız gerekmektedir buna halk dilinde vurdurma deniyor:) Bilmeyen çok kişiye rastladım.
Arabanızın aküsü bitince, ne kadar sıkıntı yaşıyorsunuz, öyle değilmi?
İşte böyle bir durum için yanınızda mutlaka aspirin bulundurun derim. Evet yanlış duymadınız ASPİRİN. Nasıl mı?
Arabanızın aküsü bitince aspirin ile yeniden canlandırabilirsiniz. Etrafınızda arabanızı çalıştırmanıza yardımcı olabilecek kimse yoksa, akünün içine 2 tane aspirin atarak, tekrar çalışmasını sağlayabilirsiniz. Çünkü Aspirinin, içermiş olduğu asetilsalisilik asit akünün içindeki sülfirik asitle birleşip son bir şarj üreterek aracın tekrar çalışmasına yardımcı olur. Akü kapağını açıp, içine atılıyor ve sülfirik asitle aspirin içindeki asetilsalisilik asit birleşerek yeni bir şarj üretiyor. Ama bazı akü modellerine uymuyormuş bu yöntem. Yeni çıkan aküler farklıymış, eski tip aküler için geçerli :(
Absorbe Cam Keçe (Absorbent Glass Mat)
Mikro cam fiberlerinden yapılmış keçe kurşun akülerde sülfürik asidi filtrelemek için kullanılır.
Akım
Elektrik akış oranı veya bir iletken boyunca elektronların hareketi. Akım ölçü birimi amperdir.
Aktif Materyal
Pozitif plakalardaki aktif materyal kurşun dioksittir ve negatifte metalik sünger kurşundur. Bir elektrik devresi oluşturulduğunda bu materyaller aşağıdaki kimyasal reaksiyona göre şarj ve deşarj sırasında sülfürik asit ile reaksiyona girerler: PbO2 + Pb + 2H2SO4 = 2PbSO4 + 2H2O
Amper (Amp, A)
Bir devreden geçen elektrik akışının veya akımın ölçü birimidir. Amper Saat (Amp-Hr, AH) – Amper olarak akımın saat olarak deşarj süresi ile çarpılması ile elde edilen bir akünün elektrik depolama kapasitesinin ölçü birimidir. (Örnek: 20 saat boyunca 5 amper veren bir akü 5 amper x 20 saat = 100 Amp-Hr (amper saat) kapasiteye sahiptir.)
Asit Tabakalaşması
Bir kurşun asit hücresini şarj ederken plakalarda yüksek yoğunluklu asidin oluşması. Bu ağır asit damlaları yer çekimi nedeniyle hücrenin aşağısına damlarken daha düşük yoğunluklu asit hücrenin üzerine yükselir. Bu asit katmanlaşması kapasite kaybı ve/veya akü arızasına neden olabilir.
Çevrim
Bir aküde, bir deşarj artı bir şarj bir çevrime eşittir.
Şarj Durumu (State of Charge - SOC)/ Sağlık Durumu (State of Health)
Tam olarak şarjlı olduğunda enerjinin yüzdesi olarak tanımlanan belirli bir zamanda bir aküde depolanan elektrik enerjisinin miktarıdır.
Şarj Kabulü
Tanımlanmış bir şarj durumunda olan bir akünün belirli bir sıcaklıkta ve şarj voltajında belirli bir süre içinde kabul edebileceği amper saat olarak akım miktarıdır.
Derin Deşarj
Düşük akım kullanarak bir hücrenin tamamen deşarj olduğu durum, böylece voltaj son deşarj voltajının altına düşer.
Deşarj
Bir akü akım veriyorsa, deşarj oluyor demektir.
Devre
Elektron akışının izlediği yol. Kapalı bir devre tam bir yoldur. Açık bir devre, kopmuş veya ayrılmış bir yoldur.
Elektrolit
bir kurşun-asit aküde elektrolit, su ile seyreltilmiş sülfürik asittir. Elektro kimyasal reaksiyon için su ve sülfat sağlayan bir iletkendir. PbO2 + Pb + 2H2SO4 = 2PbSO4 + 2H2O
Hücre
Bir seri pozitif, negatif plakalar, elektrolit, ayırıcılar ve gövdeden oluşmuş aküdeki temel elektro kimyasal akım üretim birimidir. 12 voltluk kurşun asit aküde altı hücre vardır.
Izgara
Akü plakası aktif materyalini destekleyen ve akımı ileten kurşun alaşım çerçeve
Kab
Akü plakalarını, şeritleri ve elektroliti tutan poliproplen veya sert lastik mahfaza.
Kapak
Kabın kapağı
Kapasite
Tam olarak şarj edilmiş bir akünün belirli bir zaman diliminde (saat, Hr) belirli bir oranda (Amp,A) belirli miktarda elektriği (Amp-Hr, AH) verme kapasitesidir.
Kısa Devre
Genel olarak direnci düşük olan bir elektrik cihazında veya kablo devresinde akımın istenmeyen bir şekilde atlama yapmasıdır ve bu da çok yüksek miktarda akım geçişine neden olur. Bir aküde, bir hücre kısa devresi, hücrenin deşarj olmasına ve akünün kullanılamaz hale gelmesine neden olacak kadar kalıcı olabilir.
Korozyon
Sıvı elektrolitin bir reaktif materyal ile aşındırıcı kimyasal reaksiyonu – örneğin demir üzerindeki seyreltilmiş sülfürik asit, pas gibi korozyon ürünleri oluşur.
Kutuplar
Aküden dış devreye elektrik bağlantısı. Her bir kutup, ya ilk (pozitif) ya da son şeride (negatif) aküdeki hücrelere seri olarak bağlanır.
Electrolyte
In a lead-acid battery, the electrolyte is sulfuric acid diluted with water. It is a conductor that supplies water and sulfate for the electrochemical reaction: PbO2 + Pb + 2H2SO4 = 2PbSO4 + 2H20
Ohm
Bir elektrik devresindeki elektrik direnci veya empedansının ölçü birimidir.
Plaka – Negatif
Aktif materyal olarak süngersi kurşunu içeren döküm metalik çerçeve. Rezerv Kapasite Oranı (RC) – 26,7o C/80o F sıcaklıkta, yeni ve tam olarak şarj edilmiş bir akünün hücre başına 1,75 volt veya daha fazla bir volt değerinde sürekli olarak 25 amper vereceği dakika sayısıdır. Bu oran, aracın şarj dinamosu veya jeneratörü arızalandığında akünün önemli aksesuarları çalıştırmaya devam etme süresini belirtir.
Plaka – Pozitif
Aktif materyal olarak kurşun dioksiti içeren döküm metalik çerçeve.
Separatör
Akımın içinden geçmesini sağlayan bir elemanın pozitif ve negatif plakaları arasındaki bir ayırıcıdır.
Soğuk Motor Çalıştırma Oranı
0oF (-17,8oC) sıcaklıkta bir kurşun akünün hücre başına en az 1,2 voltta 30 saniye boyunca verebileceği amper sayısıdır.
Toprak
Bir devrenin referans potansiyeli. Otomobil kullanımında, bir aksamdan gelen doğrudan kablonun devresini tamamlama yolu olarak kullanılan metot akü kablosunu aracın gövdesine bağlama işleminin sonucudur. Günümüzde otomobillerin ve hafif araç uygulamalarının %99'unda akünün negatif kutbu toprak olarak kullanılır.
Valf Regüleli Kurşun Asit Akü (Valve Regulated Lead Acid - VRLA)
Korumalı ve bakım gerektirmeyen aküler.
Volt
Elektrik potansiyelinin ölçü birimidir.
Watt
Elektrik gücünün ölçü birimidir, örneğin hareket eden elektronlarda veya bir elektrik potansiyeline karşı iş yapma değeridir. Formül Watt = Amper x Volt
GÜNCEL HURDA AKÜ FİYATLARI
Güncel hurda akü fiyatlarına web sitemiz üzerinden ulaşabilirsiniz. Hurda akü fiyatları atık akülerin miktarına ve satış yapılacak firmalarının konumuna göre değişmektedir. Hurda akü fiyatları için verilen fiyat depo teslim fiyatlarıdır.
Akümülatör, Akü, Akım toplar, Batarya ya da Biriktireç, elektrik enerjisini kimyasal enerji olarak depo eden, istenildiğinde bunu elektrik enerjisi olarak veren cihaz, araçlarda bulunan elektrik enerjisi kaynağına denilmekdir.
| Son Güncelleme: | 08/05/2023 |
|---|---|
| Akü Hurdası (Sulu) | 16,00/kg |
| Akü Hurdası (Kuru) | 15,00/kg |
Daha Fazla Radyo için 
Daha Fazla Televizyon için 
Aküde 20Hr ne demek?
YanıtlaSilAmper Saat (Amp-Hr, AH) – Amper olarak akımın saat olarak deşarj süresi ile çarpılması ile elde edilen bir akünün elektrik depolama kapasitesinin ölçü birimidir. (Örnek: 20 saat boyunca 5 amper veren bir akü 5 amper x 20 saat = 100 Amp-Hr (amper saat) kapasiteye sahiptir.)
Akü C20 nedir?
Akü Nominal Kapasitesi Akü deşarj hızı akü broşürlerinde C değerleri ile belirtilir. Örneğin; C100= 100 Ah kapasite değerine sahip bir akü 100 saat boyunca 1 A akım verdiğinde nominal kapasitesinde kullanılabilecekken, aynı aküden 20 saat süreyle 4 A çekildiğinde daha düşük kapasitede (C20=80 Ah) kullanılmış olur.
Aküde SAE ne demek?
EN, belirtilen değerin Avrupa standardına göre, SAE ise Amerikan standardına göre ölçüldüğünü ifade etmektedir. DIN, eski Alman normu; JIS da Japon standardı anlamına gelmektedir. (Aküler için Japon Tip, Avrupa Tip ayrımları yapılırken bu kısaltmalar kullanılabilmektedir.)
Aküde cycle ne demek?
Bir İngilizce terim olan “Deep Cycle” nin Türkçe karşılığı “derin döngü” anlamına gelir. Deep Cycle kelimesinde geçen “cycle” kelimesinin okunuşu saykıl dır. Ve deep cycle akülerde cycle yani saykıl sayısı akünün kalitesini başka bir deyişle akü ömrünün uzun olmasını sağlayan temel faktördür.
Aküde volt ne demek?
– Gerilim (V); Akünün artı ve eksi kutupları arasındaki potansiyel farka denir. Birimi Volt (V) olarak tanımlanır.
Akünün amperi yüksek olursa ne olur?
Araca gereğinden fazla büyük akü takılmasının yakıt tüketimi artışı , motordaki performans düşüklüğü ve de aküyü şarj edecek ekipmanların ömür kısalması / yıpranmasının haricinde hiç bir zararı yoktur. Tesisat yine eskisi kadar akım taşıyacaktır.
CCA SAE ne demek?
Soğuk motor çalıştırma amperleri (Cold cranking amps – CCA) – CCA, aracın motoru soğuk iken çalıştırılabilmesi kritik öneme sahiptir. Akü voltajı kullanılamayan seviyeye düşünceye kadar 0 Fahrenheit derece sıcaklıktaki bir akünün 30 saniye boyunca verebileceği amper sayısıdır.
Akü değeri kaç olmalı?
Akü Ölçümü Kaç Olmalı? Şarj durumu tablosuna bakıldığında, akü 12,80V'un üzerindeyse ve başlangıç elektrolit yoğunluk değeri de 1,280 gr/cm3 ise tam doludur. Ancak voltaj değeri 12,4V'un altındaysa, aküde sülfatlaşma başlamıştır ve redresör yardımıyla tekrar 12,80V'a yükseltilmesi gerekir.