375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ve çeşitli kanunlarda değişiklikler öngören yasa teklifi, Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Plan ve Bütçe Komisyonu tarafından kabul edildi. Bu düzenleme kapsamında, kanunlarla veya Cumhurbaşkanlığı kararnameleriyle kurulmuş diğer kamu kurum ve kuruluşlarına yapılacak mesleğe özel yarışma sınavlarında 35 yaş sınırı getirildi. Ayrıca çeşitli kanunlarda önemli değişiklikler hayata geçirilerek hukuki uyum sağlanması hedeflendi.Devlet Memurları Kanunu’nda yapılan düzenleme ile birlikte, 35 yaş sınırı mesleğe giriş için şart koşulurken, Uyuşmazlık Mahkemesi'ne ilişkin düzenlemede mahkeme başkanının, Anayasa Mahkemesi üyeleri arasından seçileceği belirtildi. Kamu görevinden ayrılanlara yönelik düzenlemeler kapsamında ise vergi inceleme yetkisine sahip kişilerin, görevden ayrıldıkları tarihten itibaren üç yıl boyunca önceki görev alanlarıyla ilişkili belirli işlerde çalışmaları yasaklandı. Ayrıca bu kişilerin Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu kapsamındaki sözleşme işlemleri gerçekleştirmeleri de engellendi.
Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu'na (BTK) ilişkin düzenleme kapsamında, Kurul üyelerinin atama şartlarının yeniden belirlenmesi sağlandı. Buna göre, üyelerin Devlet Memurları Kanunu’nda öngörülen nitelikleri taşıması ve aktif bir siyasi parti organında görev yapmamış olması gerekecek.
Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumu (TRT) için gerçekleştirilen düzenlemelerle birlikte, Genel Müdür'e ödenecek maaş en yüksek devlet memuru maaşı seviyesine çekildi. Aylık ödemeler kıdem, taban aylıkları ve sosyal haklar gibi unsurları içerecek şekilde düzenlenecek. TRT Yönetim Kurulu'nun yetkileri artırılarak, kurumun özel hukuk hükümlerine tabii şirket kurmasına veya yerli ve yabancı ortaklıklar gerçekleştirmesine olanak tanındı. Kurum, mevcut ortaklıklarını sürdürebileceği gibi yeni şirketler satın alma, devralma veya iştirak etme hakkına sahip olacak.
TRT'nin her türlü alım, satım, hizmet, danışmanlık gibi işlerinde Kamu İhale Kanunu hükümlerine bağlılık kaldırılarak, yayın faaliyetlerinin gerekliliklerine göre şeffaflık, eşitlik, güvenilirlik ve kaynakların verimli kullanımı gibi ilkelerin gözetileceği bir yönetmelik hazırlanacağı ifade edildi. Kurum ile ilgili iş süreçleri yönetim kurulu kararları doğrultusunda yasal çerçevede düzenlenecek. TRT personelinin de bu şirketlerde yönetim kurulu başkanı veya üyesi olarak görevlendirilebilmelerine imkan tanınıyor.
TRT personeline yönelik özlük haklarına dair ek düzenlemelerde ise Genel İdare Hizmetleri sınıfına dahil pozisyonlara uygulanacak ek göstergelerin, söz konusu memuriyetlerin sorumlulukları ve diğer kamu kuruluşlarındaki eş değerlerini aşmamak kaydıyla Cumhurbaşkanlığı tarafından belirleneceği vurgulandı. Bu düzenlemeyle çalışan haklarının korunması ve uyumlu bir yapı oluşturulması hedefleniyor.
Kurumda kadro karşılığı sözleşmeli personel istihdam edilebilecek. Bu personelin sınav, işe alım, atanma ve görevde yükselme süreçleri Yönetim Kurulu tarafından belirlenecek. Personelin unvanları, sayıları, kadro iptal ve ihdasları, ücretleri, ek göstergeler, makam ve görev tazminatları, özel hizmet tazminatları ile fazla mesai ücretleri gibi mali ve sosyal haklara ilişkin usul ve esaslar, Yönetim Kurulu teklifi doğrultusunda Cumhurbaşkanı tarafından kararlaştırılacak.
Borçlar Kanunu hükümleri kapsamında özel hukuk hükümlerine tabi personel de istihdam edilebilecek ve bu personel yönetici kadrolarında görevlendirilebilecek. Genel Müdürlük personelinin görevleriyle ilgili işledikleri iddia edilen suçlar konusunda, Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanun hükümleri uygulanacak ve soruşturma izni Genel Müdür tarafından verilecek. TRT’de çalışan kadrolu veya özel hukuk hükümlerine tabi personele, yılda dört aylık maaşı aşmayacak şekilde ikramiye ödemesi yapılabilecek. Bu ödeme, Genel Müdürün teklifi ve Yönetim Kurulu onayı ile gerçekleştirilecek. Ayrıca kamu idarelerine ait taşınmazlar ve devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerler, TRT’nin görev ve faaliyetlerinde kullanılmak üzere bedelsiz olarak tahsis edilebilecek. TRT’den istihdam fazlası nedeniyle başka kamu kurum ve kuruluşlarına nakledilen personel, eski görev yerlerinde aldıkları maaş, ek gösterge, ikramiye ve her türlü zam ile tazminat haklarını almaya devam edecek.
Savunma Sanayii ile ilgili bazı düzenlemeler konusunda da değişiklikler öngörülüyor. Silahlı Kuvvetler'in ihtiyaç fazlası olan mal ve hizmetlerinin satışı, hibesi, devri gibi işlemler ile diğer devletlere yönelik alımlar ve eğitim alan yabancı personelle ilgili yetkiler, artık Milli Savunma Bakanı yerine Başkanlık projelerinde Başkan tarafından kullanılacak. Başkanlık personeli için Savunma Sanayii Güvenliği Kanunu kapsamında düzenlenen Kişi Güvenlik Belgesi aranmayacak. Kamu İhale Kanunu'nda yapılan düzenlemeye göre ise Kamu İhale Kurumu’nda görev alacak üyelerin siyasi parti ilişkisi bulunmaması şartı getiriliyor. Bu üyeler geçmişte veya halen bir siyasi partide adaylık, üyelik ya da görev pozisyonunda bulunmamış olmalı.
Ayrıca 375 sayılı KHK’de değişiklik yapılarak kamu kurum ve kuruluşlarında idari hizmet sözleşmesiyle veya iş mevzuatı çerçevesinde uzman ve uzman yardımcısı istihdamına yönelik esaslar belirleniyor. Eğer Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinde yer alırsa ve ilgili kurumlar kapsamında personel istihdam edilmiyorsa, kurumların görev alanında çalıştırılmak üzere sözleşmeli personel hükümlerine bağlı kalmaksızın uzman ve uzman yardımcısı atanabilecek. Devlet Memurları Kanunu’ndaki hükümler bu kişilere kıyasen uygulanacak. Ancak uzman yardımcılığı pozisyonunda bulunanlardan tezlerini belirlenen sürede sunmayan veya yeniden hazırladıkları tezleri kabul edilmeyenler, ikinci sınavda başarısız olanlar ya da sınav hakkını kullanmayanlar ile yabancı dil şartını karşılamayanlar bu unvanı kaybedecek ve pozisyonlarına uygun kadro veya görevlere atanacak. Uzman ve uzman yardımcılarının atanma süreci, sınavları, nitelikleri, yetiştirilmeleri ve çalışma usul ve esasları kurum yönetmelikleriyle belirlenecek. İş mevzuatına tabi uzman yardımcılarıyla ilgili ihtilaflar ise iş mahkemelerinde çözülecek.
375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'de yapılan değişiklikle, Cumhurbaşkanlığı, bakanlıklar ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarının teşkilatlanmalarına yönelik Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinde belirtilmek şartıyla, Devlet Memurları Kanunu ve diğer kanunların sözleşmeli personel istihdamına ilişkin hükümlerine tabi olmaksızın, özel bilgi ve uzmanlık gerektiren geçici işler için yerli ya da yabancı personel, tam zamanlı, kısmi zamanlı veya proje bazlı sözleşmeli olarak çalıştırılabilecek. Teklif kapsamında, kamu kurum ve kuruluşlarının teşkilatlarında Cumhurbaşkanlığı kararnameleriyle yapılan düzenlemeler sonucu, kadro veya pozisyonunun bulunduğu kurum ya da birimin görevleri, ilgili Cumhurbaşkanlığı kararnamesi hükümlerine uygun şekilde başka bir kurum ya da birime aktarılan personelin devir işlemleri, diğer kamu kurumlarına atanması ve yeni görevlerindeki mali ile özlük haklarına dair konular düzenleniyor. Ayrıca, 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'de belirli kadro ve pozisyonlarda çalışanların görevden alınmaları durumunda idari uzman kadrosuna atanması öngörülüyor. Bu kapsamda, "İş Kurumu İl Müdürü" ifadesi "Türkiye İş Kurumu'nda il müdürü" şeklinde değiştiriliyor. 24 Kasım 2023 itibarıyla Türkiye İş Kurumu'nda il müdürü pozisyonunda bulunanlar hakkında, görevlerinin sona ermesi ya da görevden alınmaları durumunda, 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin geçici 45. maddesindeki özlük haklarına dair hükümler uygulanacak.