Türkiye'de orta gelirli vatandaşlar için uzun süredir hayal olan tatil, artık yabancı turistler için de giderek maliyetli hale geliyor. Bu yıl turizm sektöründen 64 milyar dolarlık gelir beklenirken, sektör ciddi sıkıntılar yaşıyor ve esnafın da şikayetleri artıyor. Otellerin doluluk oranları önceki yılların gerisinde kalırken, artan girdi maliyetlerinden dolayı yükselen konaklama ücretleri, Türkiye'yi yabancılar için bile pahalı bir destinasyon haline getirdi. Ayrıca, eğlence kültüründeki hoşnutsuzluk yaratan değişimler, turistleri rahatsız ederken sektörün geleceğine dair endişeleri artırıyor.
Bacasız sanayi olarak anılan turizm sektörü, bu yıl beklediği canlanmaya ulaşabilmiş değil. Artan maliyetlerin etkisiyle yükselen fiyatlar, ülkenin uygun fiyatlı tatil destinasyonu imajını zedeliyor. Eğlence alışkanlıklarında yaşanan tartışmalı değişimler de ülke imajını olumsuz yönde etkiliyor. Sektör temsilcileri temkinli bir iyimserlikle temmuz, ağustos ve eylül aylarından umutlu olsa da genel tablo pek iç açıcı görünmüyor. Hizmet kalitesindeki düşüş ve yüksek maliyetlerle birleşen olumsuz algılar nedeniyle turistlerin Türkiye'yi tercih etme oranı azalmaya başladı.
Fiyat avantajında rekabet sona erdi.
Türkiye gazetesindeki bir habere göre, yükselen enflasyon ve hizmet maliyetleri sebebiyle Türkiye, 2025 yılının başlarında fiyat rekabetini kaybetmiş durumda. Otel, restoran, giriş ücretleri ve diğer harcamalardaki artışlar, ülkedeki "uygun maliyetli tatil" algısını tamamen sildi. Türkiye artık İspanya ve Yunanistan gibi rakiplerini geçerek fiyat konusunda Dubai ile yarışır hale geldi. Antalya veya Bodrum gibi popüler tatil noktalarında, dört kişilik bir ailenin beş günlük tatil maliyeti 150 bin lirayı aşarken, aynı tatilin Yunanistan'da 80-100 bin lira, Mısır'da ise 60-80 bin lira arasında olduğu belirtiliyor. Her ne kadar yabancı turistler için fiyatlar yerlilere kıyasla yüzde 20 daha uygun olsa da, ortalama olarak dört kişilik bir yabancı aile için Türkiye tatilinin maliyeti 4-5 bin Euro'yu buluyor.
Yükselen maliyetler sektörü zorluyor.
Türkiye Seyahat Acenteleri Birliği İzmir Başkanı Kıvanç Meriç, turizmdeki temel sorunun ülkenin iç ekonomik koşullarından kaynaklandığını vurguluyor. Kıvanç Meriç'e göre, işletmeler hâlâ girdi maliyetleri ile satış gelirleri arasındaki farkı azaltmaya çalışırken yeterince kâr edemiyor. Bu durum hem yüksek fiyatlara hem de turistlerin Türkiye'yi tercih listesinden yavaş yavaş çıkarmasına yol açıyor. Devlet ve sektör temsilcilerinin artık Türkiye'nin turizmde fiyat avantajını kaybettiğini kabul etmesi gerektiğini belirten Meriç, bu tabloyu tersine çevirebilmek için acil önlemler alınması gerektiğinin altını çiziyor.
Rakipler Geride Kaldı
Alanya Turistik İşletmeciler Derneği (ALTİD) Başkanı Burhan Sili, sektörün sürdürülebilir başarısı için mevcut fiyat dengesi ve hizmet kalitesine dikkat edilmesi gerektiğini vurguladı. Fiyatların yeniden değerlendirilmesi gerektiğini belirten Sili, aksi takdirde doluluk oranları sabit kalsa bile kâr marjlarının ciddi şekilde zarar görebileceğini ifade etti. Ayrıca artan maliyetler ve küresel çapta giderek sertleşen rekabetin turizm sektöründe daha temkinli bir yaklaşımı zorunlu kıldığını dile getirdi.
Dubai ile Fiyatta Rekabet
Türkiye, 2024 yılında başarılı bir dönem geçirdi ve toplamda 56,7 milyon turist ağırlayarak İtalya’yı geride bırakıp, dünyada 4. sıraya yükseldi. 2025 yılı için belirlenen hedef ise 65 milyon turist ve 64 milyar dolar gelir. Bu doğrultuda, turist başına harcamanın ise 1.000 dolar seviyesine çıkması öngörülüyor.
Yılın ilk beş ayında Türkiye’yi ziyaret eden turist sayısı, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 0,15 azalarak 17 milyon 781 bin kişiye geriledi. Mayıs ayı verileri ise bir önceki yıla göre yüzde 1,81’lik bir düşüş olduğunu gösteriyor.
Rusya’dan Türkiye’ye gelen turist sayısı yüzde 5,2 azalarak 1 milyon 722 bine geriledi. Almanya’dan gelen turist sayısında ise yüzde 18,1’lik önemli bir düşüş yaşandı ve bu ülkeden sadece 597 bin 348 kişi geldi. Aynı zamanda Bulgaristan’dan yüzde 3,2, İngiltere’den ise yüzde 0,6 oranında daha az turist geldiği kaydedildi.
Fiyat Artışı Her Yerde Hissediliyor
Bir dönem yalnızca Bodrum’da gündeme gelen astronomik lahmacun fiyatları, bugün neredeyse tüm tatil bölgelerine yayılmış durumda. Türkiye genelinde turizm fiyatlarının Dubai ile yarışır hale geldiği; İspanya ve Yunanistan gibi rakip destinasyonların fiyat seviyelerinin üzerine çıktığı belirtiliyor.
Dört kişilik bir Avrupalı ailenin Türkiye’de tatil yapmasının maliyeti 4 ila 5 bin Euro’yu buluyor. Bu durum özellikle bütçesi sınırlı turistler için caydırıcı bir etki yaratıyor.
Öte yandan, daha yüksek gelir grubuna hitap eden lüks oteller doluluk oranlarıyla dikkat çekiyor. Golf turizminin merkezi olan Belek, aynı zamanda dünyaca ünlü futbol kulüplerinin kamp merkezi olarak da yoğun bir talep görüyor.