
Türkiye'de böbrek taşı hastalığı yaygın bir şekilde görülüyor. Özellikle Doğu Anadolu, Güneydoğu Anadolu ve Karadeniz Bölgesi gibi bölgelerde hastalığın sıklığı dikkat çekiyor. Doç. Dr. Hasan Turgut, yaptığı bilimsel incelemeler sonucunda, Doğu Karadeniz'de yoğun olarak tüketilen demli çayın böbrek taşı riskini artırdığını ortaya koydu.
Böbrek taşı vakalarının artış sebeplerine değinen Dr. Turgut, yetersiz su tüketimi, aşırı tuzlu gıda tüketimi ve terleme ile kaybedilen sıvının yerine konulmamasının önemli faktörler olduğunu söylüyor. "Böbrek taşlarının oluşum mekanizmaları farklıdır, ancak temel nedenlerden biri yeterli miktarda sıvı almamaktır. Bu noktada su tüketiminden bahsediyoruz. 'Kola, soda ve çay içiyorum' diyen hastalar var ama bu içecekler suyun yerini tutmuyor, aksine su ihtiyacını daha da artırıyor. Ülkemizde böbrek taşı endemik bir sorun; özellikle Doğu Anadolu, Güneydoğu Anadolu ve nemli iklime sahip Karadeniz Bölgesi bunun en sık görüldüğü yerler" diye açıklıyor.
Dr. Turgut, sıvı alımının doğru şekilde yapılması gerektiğini şu şekilde anlatıyor: "Terleme ile kaybedilen sıvının böbreklere bir faydası yok. Önemli olan içilen sıvının vücuttan idrar yoluyla çıkmasıdır. Bu nedenle hastalarıma günlük 2,5-3 litre su içmelerini öneriyorum. İçtiklerini söylüyorlar ama genelde ter içinde kalmış oluyorlar. Eğer içtiğiniz sıvı miktarını ölçemiyorsanız ya da ne kadar içmeniz gerektiğini bilmiyorsanız idrar renginizi kontrol edebilirsiniz. İdrarınız su rengini aldığında yeterli miktarda su tükettiğinizi anlayabilirsiniz."
Genetik yatkınlık konusuna da dikkat çeken Dr. Hasan Turgut, "Böbrek taşı olan kişiler genelde şiddetli yan ağrısı ve kasıklara yayılan ağrı şikayeti ile gelir. Kanama, idrar yapamama ve sık tuvalete gitme isteği de diğer belirgin bulgulardır. Eğer ailede böbrek taşı öyküsü varsa, kişinin bu hastalığa yakalanma riski 5 kat artar. Ayrıca bir kez taş düşüren kişi tekrar taş oluşturma riski taşır. Biz hastanın düşürdüğü taşı analiz ederek ona uygun tedavi yöntemleri ve diyet planları uyguluyoruz" diyor.
Dr. Turgut’a göre böbrek taşını önlemede en etkili doğal yöntemlerden biri limonlu su tüketmek: "Böbrekte taş oluşumunun başlıca nedenleri; aşırı tuzlu yemekler, salamura gıdalar ve yetersiz su içmektir. Soda ve kola gibi içecekler de taş oluşumu riskini artırabilir. Taşın en büyük düşmanı ise limondur. Günlük bir limonu suya sıkarak içebilirsiniz. Bunun yanı sıra kalsiyum ve pH oranı yüksek sıvılar da taş oluşumunu tetikleyebilir. Karadeniz'in vazgeçilmez içeceği olan demli çay, içerdiği oksalat nedeniyle taş riskini yükseltir. Eğer çaydan vazgeçemiyorsanız yanında mutlaka limonlu su tüketip bol su içmelisiniz çünkü hiçbir sıvı suyun yerine geçemez" şeklinde konuştu.