Beyindeki doğal lityum seviyelerinin Alzheimer hastalığının ilerlemesi üzerinde doğrudan etkili olduğu ortaya kondu. Harvard Tıp Fakültesi tarafından yürütülen yeni bir çalışma, bu elementin beyin yaşlanması ve Alzheimer ile mücadelede kritik bir rol oynayabileceğini gösterdi. Lityum, daha önce bipolar bozukluk ve depresyon tedavisinde ruh hali dengeleyici olarak bilinse de, bu çalışmada vücutta doğal olarak az miktarda bulunan bir element olduğu ve hücresel işleyişe C vitamini ya da demir gibi temel katkılar sağladığı ilk kez kanıtlandı.Araştırmada, normal farelerin diyetinden lityum çıkarıldığında beyinlerinde iltihaplanma, nöronal hasar ve Alzheimer benzeri yapısal değişiklikler gözlemlendi. Genetik olarak Alzheimer’a yatkın farelerde ise amiloid plakların oluşumu ve hafıza kaybı daha hızlı bir şekilde ilerledi.
Çalışmalara göre, Alzheimer hastalarında beyin dokusunda biriken amiloid beta plakları, lityum moleküllerini bağlayarak bağışıklık hücreleri olan mikroglianın bu zararlı proteinleri temizlemesini engelliyor. Bu durum beynin doğal "çöp temizleme sistemi" olarak adlandırılan mekanizmasının çökmesine neden olmakta. Rush Üniversitesi’nden alınan insan beyin örneklerinde Alzheimer hastalarının düşük lityum seviyelerine sahip olduğu belirlendi ve bu sonuç başka bilim merkezlerinden, Massachusetts General Hospital, Duke ve Washington Üniversitesi’nde yapılan analizlerle doğrulandı.
Araştırmanın başyazarı Prof. Bruce Yankner, "Bu yaklaşım, Alzheimer’ın temel patolojik süreçlerinin tümüne odaklanıyor. İnsanlar üzerinde benzer sonuçlara ulaşılırsa, bu durum tedavide büyük bir dönüm noktası olabilir" diyerek çalışma sonuçlarının önemine vurgu yaptı.
Uzmanlar, bu bulguların Alzheimer tedavisinde yeni umut ışıkları yaktığını ifade ediyor. Özellikle hastalığın erken teşhis ve tedavi süreçlerinde lityum seviyelerini hedef alacak stratejiler üzerine daha fazla araştırmanın yapılması gerektiğini belirtiyorlar.
Lityum içeren bazı besinler ise şunlardır; içme suları, maden suyu, süt, yumurta, marul, zeytin, tahıllar, çavdar, inek ciğeri, patlıcan, pırasa, kereviz, domates, patates, sebzeler, portakal ve deniz ürünleri…
Besinsel Lityumun Başlıca Kaynakları
Hububat
Patatesler
Domatesler
Lahana
Bazı maden suları
Hindistan cevizi
Kişniş tohumları
Kimyon
Siyah çay
Yeşil çay
Kırmızı (rooibos) çayı
Unutmayın, tüm bunlar toprak ve coğrafyaya bağlıdır. Tahıl tanelerinin ve sebzelerin günlük lityum ihtiyacının %66 ila %90'ından fazlasını karşıladığı tahmin edilmektedir. Geri kalanı ise hayvansal kaynaklı gıdalardan ve içme suyundan karşılanmaktadır.
Bir araştırma, tahıl, baklagiller ve sebzeler açısından zengin vejetaryen bir beslenmenin, hayvansal protein içeren bir beslenmeye göre daha fazla lityum sağlayacağını öngörmüştür; ancak bu yine tamamen toprağa bağlıdır.
Lityum Sonuç
Yiyeceklerinizden ve suyunuzdan ne kadar lityum aldığınızı tam olarak bilmek zordur. Optimal lityum takviyesi için düşük doz aralığı 250 mcg-1000 mcg'dir. LifeSpa'nın Temel Mineralleri, iki kapsül başına 250 mcg lityum orotat içerir ve ayrıca olası eksiklikleri gidermek için gereken diğer tüm minerallerin sektör lideri emilim oranlarını sağlar.
Mantar, salatalık, domates, karnabahar ve lahana gibi sebzeler ise lityum bakımından oldukça zengin gıdalardır. Ayrıca bol miktarda su tüketmek ve maden suyu içmek de lityum alımı açısından önemlidir, çünkü lityum suyun içinde doğal olarak mevcut.
En çok lityum barındıran gıdalar arasında hayvansal ve bitkisel kaynaklar da bulunur.
Hayvansal kaynaklar: Deniz ürünleri başta olmak üzere bazı balıklarda, yumuşakçalarda ve kabuklularda az miktarda lityum bulunur. Örnek olarak deniztarağı, ıstakoz, istiridye ve karides verilebilir. Lityum genellikle bitkisel kaynaklardan edinilse de hayvansal gıdalardan da küçük bir miktar alınabilir. Örneğin günde 0,21 kilogram et tükettiğinizde yaklaşık 0,012 kilogram lityum almış olursunuz.
Sebzeler, tahıllar ve kuru yemişler: Baklagiller, nohut, mercimek ve soya fasulyesi gibi gıdalar yüksek oranda lityum içerir. Sebzeler ve baklagiller, daha düşük miktarda lityum barındırsalar da sağlıklı bir besin kaynağı oldukları için tüketilmeleri faydalıdır. Pirinç ürünleri, buğday, makarna ve antep fıstığı gibi yiyecekler ise lityum içeren diğer önemli gıdalar arasındadır.
Lityum nedir?
Lityum, kimyada alkali metaller ailesine dahil bir element olup içeceklerde, yiyeceklerde ve içme suyunda doğal olarak bulunur. Ruh sağlığı tedavisinde bipolar bozukluk ilaçlarında sıklıkla kullanılarak hastaların ruh halini stabilize etmeye yardımcı olur. Araştırmalara göre vücuttaki lityum seviyesinin dengeli olması alzheimer hastalığı riskini azaltmaktadır.